Afgelopen week kwam ik in de kelder van de laptop een stukje tekst tegen wat ik ooit schreef, maar nooit op de site heb geplaatst. Ik heb het teruggelezen, het stof eraf geblazen, de schimmel eruit gesneden, beetje zout en peper erop gedaan en nu ligt het klaar om alsnog gelezen te worden.
Hoe het begon
Als ik bedenk hoe het zover heeft kunnen komen – en daarmee bedoel ik dat we onze spullen en ons huis vaarwel hebben gezegd en een zwervend bestaan leiden op een boot – dan liggen de wortels daarvan op het aanrecht in de Prins Mauritsstraat, het studentenhuis waar ik met twee studiegenoten vanaf 2007 zo’n vijf jaar lang woonde. Via Mark leerde ik het televisie programma ’Joris Showroom’ kennen, waarbij Joris Linzen langsging bij mensen die wij als alternatievelingen bestempelen. Deze mensen bouwden het Kremlin na in hun achtertuin of trokken door Nederland met alleen een ezel en knapzak. Meestal woonden ze op aparte locaties en zelden in een normaal huis. Soms in een auto, soms in de uiterwaarden van de IJssel en eentje woonde gewoon in de bosjes. Deze mensen lieten mij zien dat er naast een huis ook vele andere manieren van wonen zijn. Tot dan toe was ik alleen bekend met het rijtjeshuis of voor de beter bedeelden een riant vrijstaand huis. Voor mij was een klein houten boswachters huisje al een sprookje.
Wat mij opviel was dat deze mensen echt niet achterlijk waren, maar vaak goede redenen hadden om anders te wonen. In gesprek met Joris – die deze mensen uiterst serieus nam – kwam vaak hun bijzondere kijk op de wereld ter sprake. Dit boeide mij vanaf het begin en vanaf die tijd dacht ik: het kan dus ook anders. Misschien is het niet meteen voor mij, maar ik hoef in ieder geval niet meer te geloven dat een huis kopen of huren de enig opties zijn.
Floortje
Jenneke en ik waren inmiddels getrouwd (2011) en woonden dat eerste jaar in een studio in de binnenstad van Zwolle, de enige plek die twee weken voor ons huwelijk nog beschikbaar was. De racefiets stond in de kamer, we hadden een slaapkamer zonder daglicht en geen tuin. Slechter kon je niet wonen wat mij betreft. Dat gevoel ebde alleen weg als ik mijn broer bezocht in zijn flat. Hij leefde destijds in een kamer zo groot als een inloopkast stampvol spullen en opgezette dieren en plaats voor slechts twee personen om te zitten. Eigenlijk één. Maargoed, daar gaat het nou niet om.
In die tijd tipte mijn beste vriendin ons over een nieuw televisie programma: ‘Floortje naar het einde van de wereld’, dat moesten we maar eens zien, zouden we leuk vinden. (Dat zij zichzelf met deze tip ferm in de vingers zou snijden wisten we allebei nog niet.) Jenneke en ik keken ’s avonds na het werk de afleveringen terug op de laptop. Alle afleveringen. Geen uitzondering en voor de zekerheid keken we de meeste twee keer. Voor mij was Floortje het grote vervolg op Joris. Zoals je niet perse in een huis hoefde te wonen, zo hoefde je dus ook niet perse in Nederland te wonen. Sterker nog, Floortje liet ons een wereld zien waar mensen op allerlei fantastische plekken wonen en op bijzondere manieren. En zoals het mij bij Joris Showroom ook al was opgevallen waren deze woonplekken lang niet altijd het bezit van de gebruiker. Het opende ons opnieuw de ogen en verruimde onze blik op termen als wonen, leven en bezit.
Wat hebben we gelachen
Vanaf dat moment begonnen we te twijfelen aan onze woonplek. We waren inmiddels verhuisd en ‘opgeklommen’ naar een hoekhuis met een riante tuin, oprit en garage. Echt een heerlijke plek – dat vonden de kippen ook – maar na zo’n aflevering van Floortje konden we toch ook weemoedig en dromerig uit het raam staren. Als ik de volgende ochtend door de wijk liep werd ik niet meteen enthousiast van het straatbeeld met lantaarnpalen, geparkeerde auto’s en vele aan elkaar vastgeplakte huizen.
En ons huis was niet eens van ons, we huurden het. Per jaar betaalden we zo’n 13.000 euro alleen aan wonen. Vijf jaar gewoond, 65.000 euro weg. Nouja weg, zo gaat dat met ruilen, maar ’t is wel een hoop geld. Toen de huurbaas ons eens vroeg of we het huis wilden kopen zijn we uit een soort halve nieuwsgierigheid (of was het groepsgedrag) naar de hypotheker gefietst. Nou die mensen kunnen hun lachen goed inhouden zeg, daar zijn ze vast op getraind. De man vertelde ons in Jip en Janneke taal dat we op termijn met moeite een garage box zouden kunnen kopen. Met moeite! Op termijn! Wij konden ons lachen niet inhouden, wij zijn niet getraind. Met het aantal uren wat wij werkten en daarmee verdienden kun je bij de bank vrijwel niets. Komt ook omdat we ZZP’ers waren. (Ik ben dan ook zo benieuwd wat zo’n man tegen zijn collega’s zegt in de pauze.)
Goed, een huis kopen was geen optie. Blijven huren kon nog wel even, maar voor de langere termijn vonden we dat ook niet wenselijk met de alsmaar stijgende huurprijs. Wat te doen? Eerst maar een maand naar Indonesië. Dat helpt.
Even pauze
Toen we terugkwamen uit Indonesië had ik vanzelfsprekend geen zin om weer aan de slag te gaan. Dit gevoel had ik elk jaar wel een beetje na een lange zomer, maar dit keer bleef dat gevoel langer hangen en verdween nooit helemaal. Ik was een beetje verzadigd van alle lesgeverij en wat betreft het vele muziek schrijven was de koek ook op. Ik bedacht een sabbatical voor mezelf en op de hei in Wezep deelde ik mijn plannen met Jenneke. Zij stelde voor om dan meteen ons huis op te zeggen en samen een jaar in het buitenland te gaan werken. Enerzijds was ik blij te horen dat zij ook open stond voor verandering, maar zo rigoureus hoefde het van mij ook weer niet. Jenneke vond het niet eerlijk als ik wel een sabbatical nam en zij niet, maar ik wees haar er op dat zij haar werk nog steeds heel leuk vond. Dat beaamde ze en stemde in met mijn plan. Het jaar daarop nam ik mijn sabbatical en het stemde mij gelukkig dat ik zo goed raad wist met alle vrije tijd die beschikbaar kwam. Deze vrijheid was redelijk eenvoudig geregeld, nu alleen het woonprobleem nog dacht ik.
Koffie met onweer en ideeën
Vanaf dat moment gingen we over andere vormen van wonen nadenken. De woonboot kwam voorbij en ook het Tiny House. Wat is betaalbaar voor ons en geeft tegelijk ruimte en vrijheid? Klein en eenvoudig wonen is niet erg, maar geen tuin hebben kan niet. In die tijd zaten Maaike en Freddy (Jennekes zus en mijn zwager) met een zelfde soort probleem; te weinig geld om iets normaals te kunnen kopen en te weinig zin om je krom te werken voor een klein appartementje. Er ontstond een voorzichtig idee om op termijn met twee stellen een oud vervallen huis of boerderij te kopen met in ieder geval veel grond. Van een groot huis kun je twee kleine maken en van een boerenschuur kun je net zo goed een huis maken. Dromen en overleggen, dat deden we.
Toen ik met Freddy na één van de vele zomerse zeildagen op Urk belandde en wij heerlijk koffie dronken terwijl het buiten regende en onweerde smste mijn beste vriendin (die overigens een goede bijrol begint te spelen in dit hele verhaal) een advertentie door van een oude boerderij met veel grond voor nog geen ton. En terwijl we het daar over hadden zagen we verschillende grote zeilboten de haven binnen komen, waarop wij ineens dachten; we kunnen natuurlijk ook samen een zeilboot kopen. In een huis wonen kan altijd nog.
Een zeilboot is betaalbaar voor twee stellen, is klein en eenvoudig, heeft weliswaar geen tuin, maar geeft de grootste vrijheid die je je kan wensen. De hele wereld wordt je achtertuin.
Er waren slechts twee problemen. Jenneke en ik hadden onvoldoende zeilervaring om de zeeën op te gaan en Maaike en Freddy hadden onvoldoende geld om een boot te kopen. Maar door het samenvoegen van deze twee problemen werden ze beiden opgelost. Freddy kon ons het zeilen gaande weg leren en als wij de boot kochten konden zij ons gaandeweg hun deel afbetalen.
Dus we kochten een boot. De Tutti.
De beslissing
Met twee stellen een zeilend bestaan leiden op dezelfde boot is wel een grote beslissing, dus besloten we na de aankoop eerst een uitgebreide proefvaart te maken. We zouden drie weken gaan zeilen en proberen om in Noorwegen te komen om zo een aardig beeld krijgen wat zo’n zeilend leven zou inhouden. Kunnen we leven met twee stellen aan boord? Is de boot geschikt voor de zee? Kunnen wij tegen de zee? En hoe bevalt een nachtwachtensysteem? Enfin, om een kort verhaal lang te maken waren Jenneke en ik zowel de heenreis als de terugreis zeeziek en aten we drie dagen vrijwel niets. Toch zeiden we na afloop allebei, dit zou een fantastisch leven zijn. De ervaring om met je eigen boot in Noorwegen aan te komen en daar vrij te kunnen ankeren tussen de fjorden en eilanden had ons behoorlijk enthousiast gemaakt. En die zeeziekte zou vast wel over gaan. Voor Maaike en Freddy viel de beslissing precies de andere kant op. Zij kwamen erachter dat zo’n zeilend bestaan toch niet iets voor hen was. Wat te doen? Boot weer verkopen of Bart en Jenneke alleen door. Dat laatste dus. We achtten ons na deze zeilvakantie krap aan voldoende capabel om met z’n tweeën te kunnen zeilen. Natuurlijk niet meteen een oceaan, maar voorzichtig aan eens naar Engeland of België zou wel moeten lukken.
Financieel pakte deze wending voor ons ook anders uit dan we hadden gedacht. We hadden erop gerekend dat er in het voorbereidende jaar geld onze kant op zou komen doordat Maaike en Freddy hun deel van de boot nog zouden aflossen. Nu lagen de zaken anders. Wij moesten hen een deel terug betalen en de kosten voor ligplaats, onderhoud en zeilklaar maken kwamen geheel voor onze rekening. Bovendien kwam ik juist uit een jaar van niet werken en amper geld verdienen, want ik had immers een sabbatical genomen.
Goed, dat is dus allemaal wel gelukt al snappen we nog steeds niet hoe het financieel toch allemaal kan. Weinig werken, of niet werken, in een duur huis wonen en toch een boot kopen en voldoende spaargeld bij elkaar harken om één of twee jaar weg te blijven. Misschien kan diezelfde hypotheker ons dat eens in Jip en Janneke taal uitleggen. Tot die tijd liggen wij hier heerlijk rustig op het water.
Over wonen
Naast een aantal weloverwogen redenen om een zeilend bestaan te beginnen is het dus ook een soort vlucht geweest. Als je niet teveel wilt werken omdat je van je vrije tijd houdt en bovendien waarde hecht aan ruimte en eenvoud is Nederland moeilijk bewoonbaar. De huizenmarkt is enorm opgefokt en de prijzen zijn zo exorbitant hoog dat overbieden en dezelfde dag beslissen de norm is geworden. Daar willen we niet aan mee doen.
Helaas voor ons is dat wel de meest goed georganiseerde manier van wonen in Nederland, met een goede baan is een hypotheek zo geregeld. Maar wil je zelf een simpel houten huis bouwen op je kaveltje, op een boot wonen in de vrije natuur of ergens een Tiny house neerzetten, dan kom je in een spinnenweb aan regels en verboden terecht die het je van alle kanten ontmoedigt om zo te gaan wonen. Mensen die dat toch willen moeten vechten voor hun plek, heel creatief zijn en af en toe bereid zijn om de regels wat op te rekken. Gelukkig voor ons wordt die strijd meer en meer geleverd. Op afstand krijgen we mee dat steeds meer generatie genoten eenvoudig en vrij willen wonen zonder grote schuld aan te gaan. Dit is deels te wijten aan een groeiend woningtekort, maar evengoed een mooie ontwikkeling, want als wij ooit weer in Nederland gaan wonen zullen wij wederom tegen dit woonprobleem aan lopen.
Maar nu nog niet. Nu wonen we op het water. Het water wat van iedereen is. We hebben geen schuld bij de bank, de zon levert ons stroom, de regen levert ons water en de zee geeft ons vis.
30 augustus 2021 op 9:05 pm
Prachtig verhaal en het blijft een bewonderenswaardige keuze. Lijkt me leuk om elkaar weer eens te ontmoeten!
29 augustus 2021 op 7:51 pm
Wat een prachtig inspirerend verhaal. Heerlijk je passie volgen!
Ooit wilden Evert en ik weg uit huisje-boompje-beestje in Nederland en het avontuur aangaan. Zo gezegd zo gedaan; banen opgezegd; scholen van de kinderen opgezegd; huis en auto verkocht en het avontuur Suriname tegemoet. Heerlijk en nooit spijt van gehad.
Nu 17 jaar later, Evert overleden, kinderen weer in Nederland, is er een beweging de andere kant op.
Vakantiehuisje in het bos gekocht, wat een heerlijke plek, kinderen, familie en vrienden weer bereikbaar en leuke dingen met elkaar doen, fietsen, wandelen, de seizoenen, wat heb ik dat allemaal gemist en wat geniet ik er weer van. Ik woon nu voorlopig nog in twee landen, al weet ik waar ik nu het meest blij van word.
27 augustus 2021 op 11:38 pm
Vrijheid blijheid!
Wij zijn Nederland ooit ook ontvlucht en wonen op Curaçao prima naar onze zin.
Johan
27 augustus 2021 op 11:00 pm
Blijf geloven in je dromen. Fijn dat we elke keer weer mogen meegenieten! Een behouden vaart gewenst!
27 augustus 2021 op 10:17 pm
Zal het weer door geven aan jannie
En haar voor lezen
Groetjes uit wijhe
27 augustus 2021 op 10:17 pm
Het was mij een waar genoegen mijzelf in de vingers te snijden voor een hoger plan. Echte vrienden houden elkaar vast bij goede ideeën en laten elkaar los als deze tot uitvoering worden gebracht. (Al vind ik wel dat jullie erg overdrijven in het uitmelken van het concept. )
Overigens jullie hypotheek bezoek herinner ik me nog levendig. Jullie waren bijna trots op dat we überhaupt iets viel te halen.
Groet
27 augustus 2021 op 9:46 pm
Mooi verhaal, waar zijn jullie nu, hier is alles goed ik ga nog op woensdag en donderdag naar de boerderij de ezel is in verwachting, groet Albert